Nog een horde te nemen voor de hobbit?

Indonesische wetenschappers verwerpen hype rond ?Flores Mens?

Dit is een korte update op ons artikel ?Flores mens? ook wel genoemd ?De Hobbit?, naar een van de quasi menselijke fantasievolkjes van de schrijver Tolkien. Als u het nog niet gelezen heeft is het aanbevolen om het artikel Flores mens: Nieuwe soort of nakomeling van Adam? alsnog te lezen.

Deze slechts 1 meter grote ?evolutionistische sensatie? is gevonden op het Indonesische eiland Flores en wordt beschouwd als een ?nieuwe soort? mens (Homo florensiensis). Er wordt gezegd dat het tenminste 18.000 jaar oud is, en de vindplaats tot wel 800.000 jaar.

Een van de laatste ontwikkelingen is dat Indonesische wetenschappers veel van de sensationele evolutionistische beweringen aangaande Flores mens hebben weerlegd. De Jakarta Post een van de meest invloedrijke kranten van Indonesi? publiceerde 8 november 2004 een artikel met de titel: ?Wetenschappers van de Republiek van Indonesi? weerleggen conclusies over Flores mens.?

Het artikel haalt onder andere een citaat aan van Dr. Teuku Jacob professor paleoantropologie aan de Gadja Mada Universiteit:

?Het skelet is niet zoals men beweert een nieuwe soort, maar slechts het fossiel van een moderne mens, Homo sapiens, welke ongeveer 1300 tot 1800 jaar geleden leefde.?

Terwijl hij de kleine herseninhoud (380 ml, dat is minder dan een gemiddelde chimpansee) en de overduidelijke verschillen met een typische moderne mens bevestigd, zegt hij dat het de overblijfselen zijn van een lid van het ?Australomelaneside ras, dat op nagenoeg alle Indonesische eilanden voorkwam.?

Met verwijzing naar de oogkassen en de vorm van het heupbeen suggereerde Jacob dat het geen vrouw zou zijn, maar een man die rond 30 jarige leeftijd is gestorven. Het is interessant dat hij ook de onethische acties van de Australische wetenschappers bekritiseerd die melding maakten van hun ontdekking. Zowel Jacob als Dr. Soejono hoofd van het Indonesische Nationale Archeologische Instituut zeiden dat de Australi?rs hen hadden moeten betrekken bij de melding van hun ontdekking. Te meer daar de Australi?rs er niet eens bij waren toen de ontdekkingen werden gedaan. Soejona beweerd dat het werk op Flores feitelijk begonnen is door Indonesische wetenschappers in 1976. Door de Aziatische economische crisis van 1997, werd dat onderzoek stopgezet.

Of de weerlegging wel of niet gedeeltelijk be?nvloed is geweest door strijd om de eer of nationale belangen, het is interessant om te zien dat professionele paleo-antropologen twee zulke uiteenlopende inzichten kunnen hebben over de identificatie en in het bijzonder de leeftijd van hetzelfde onderzoeksobject.
In ieder geval is het duidelijk dat onze conclusie (dat het hier gaat dwergvorm van bv Homo erectus) ^[red.1] niet wordt geschaad door deze Indonesische wetenschappers. Integendeel?

De mysterieuze ?kleine mensen?

De Indonesische opmerking over een Australomelanesische groep dwergmensen is bijzonder interessant in het licht van de vele meldingen die in het verleden zijn gemaakt door zendelingen. De meeste van die meldingen zijn gemaakt in het begin van de vorige eeuw en daarvoor. In de meldingen wordt vaak gesproken over zogenaamde ?kleine mensen?. Meestal betroffen deze meldingen populaties van uitgesproken kleine mensen (duidelijk anders dan de Aboriginals), meestal in de meest noordelijke regio?s van Australi? (dus dicht bij Indonesi?).

Wellicht zouden deze mensen wel eens dezelfde kunnen zijn, of naaste verwanten van het volk waartoe het op Flores gevonden skelet behoort. De geruchtmakende Australische geschiedkundige Keith Winschuttle publiceerde onlangs een onderzoek naar Australi??s stammen welke klein van stuk zijn, en verschillende benamingen kennen zoals Pygmee?n, Negrito?s, Tasmanoides en Barrineanen. ^[1]

Enkele foto?s van deze mensen staan klaarblijkelijk in het autobiografische boek What an Experience van Will en Marjorie Sharpe. (Boolarong Publications, Esperance Western Australia, 1989, p. 9) zie hier rechts weergegeven.

Maar er is meer?

De niet Europese persoon in de onderste foto heeft overduidelijk een normale schedel-lichaam verhouding. Een artikel in de Britse krant de Observer, citeert Dr. Jacobs die suggereert dat de aandoening microcefalie (een aangeboren afwijking van het zenuwgestel) ^[red.2] verantwoordelijk is voor de kleinere schedel en hersenafmeting van Flores mens.^[2] Dit wordt betwijfeld door de Britse Dr. Chris Stringer, een bekende autoriteit op het gebied van menselijke evolutie. Hij geeft aan dat Flores mens andere eigenschappen heeft (niet enkel kleinere hersenen) die afwijken van een typische hedendaagse mens.

Echter, een artikel van 1 november 2004 door Maciej Henneberg, professor in de anatomie, ondersteund het idee dat ?Flores mens leed aan microcefalie? ^[3] aanzienlijk. Henneberg is hoofd van de Anatomie afdeling van South Australia?s Adelaide University, en heeft meer dan 32 jaar de menselijke evolutie bestudeerd. Hij zegt dat de afmetingen van het gezicht, neus en kaken niet uitzonderlijk afwijken van die van een moderne mens, dit in tegenstelling tot de kleine afmeting van de hersenen. Henneberg zegt ?Er ging een lichtje bij me branden?, toen ik me een menselijke schedel van Kreta uit de Mino?sche periode herinnerde. Van deze schedel is al zeer lang bekend dat het om een geval van microcefalie ging. Professor Henneberg zegt dat een statistische vergelijking van de twee schedels (gebruik makend van de gedetailleerde afmetingen die op de Nature website worden gegeven) ?laten zien dat er geen enkel belangwekkend verschil is tussen de 2 schedels, hoewel van de ene wordt verondersteld dat het om een nieuwe soort gaat en de ander die van een ontwikkelde cultuur van voor de klassieke Griekse beschaving.?

Verder zegt dat Henneberg dat dieper in dezelfde grotten waar Flores gevonden is, een radius (spaakbeen) is gevonden met een lengte van 210 mm. Dat zou overeenkomen met een eigenaar van 151-162 cm lengte, wat ruim past binnen de normale menselijke variatie van vandaag. En waarschijnlijk past het ook prima bij een flink en in goede gezondheid verkerende individu uit de groep van ?kleine mensen? zoals afgebeeld in de bovenste foto.

[Toegevoegd aan dit artikel door de schrijver op 1 april 2005:
Hoewel de controverse over microcefalie met interesse wordt gerapporteerd en benadrukt dat het hier gaat om een mens, blijf ik tot nadere informatie nog steeds achter mijn mening staan die ik in eerder artikelen over Flores mens heb gegeven. In een addendum op het artikelFlores mens: Nieuwe soort of nakomeling van Adam? schreef ik:

?We zeggen niet dat de anatomische eigenschappen van de Flores-vrouw simpelweg gelijk zijn aan die van de moderne (miniatuur) mens. Ze zijn die van een (miniatuur) Homo Erectus, een variant van het de moderne mens, maar passend binnen de menselijk soort.?]

Het is bijzonder dat ook het Jakarta Post artikel onze bevinding benadrukt dat het gevonden exemplaar niet echt gefossiliseerd (gemineraliseerd) is. Dit past overduidelijk beter bij een jonge leeftijd voor het skelet dan wat wordt gemeld in Nature. Een citaat van Dr. Soejono luidt: ??we konden zacht weefsel ontdekken, zodat we een DNA test konden uitvoeren. We zouden dat niet kunnen doen als het al een fossiel was.? Van belang is ook het persbericht van de Australia?s Southern Cross University, op 8 november 2004, waarin wordt gesteld dat de Flores (of Liang Bua zoals het gebied ook heet) mensen mogelijk het eiland tot ?500 jaar geleden nog bewoonden.?

Ik hoop dat het resultaat van de DNA test snel bekend worden gemaakt. We zien er met grote interesse naar uit. Hoe meer identificeerbare DNA helixen aanwezig zijn hoe beter het is. We verwachten dat de resultaten in overeenstemming zullen zijn met menselijke identificatie. Het feit dat er nog DNA aanwezig is in een ongefossiliseerde vondst, is wederom een indicatie voor een jonge leeftijd. Dat past beter bij het idee wat wordt geopperd door de Indonesische wetenschappers dan wat is gerapporteerd in Nature.
(DNA is een zeer fragiel molecuul dat, zo blijkt uit metingen in laboratoria, makkelijk uit elkaar valt. Zie onder ander Levende bacteri?n uit het Perm?).