door Tas Walker, Creation Magazine vol.30 Nr.3
vertaling A. Boonstra
Als ik studenten uitleg hoe ouderdomsbepaling werkt, gebruik ik een maatcylinder. Dat gaat dan als volgt: een waterkraan drupt in een maatcylinder. Voor het publiek is duidelijk te zien dat er 300 milliliter water in de maatcylinder zit. Ik deel de klas mede dat de snelheid waarmee het water uit de kraan drupt 50 milliliter per uur bedraagt.
Ik vraag de klas:
?Hoelang heeft drupt de kraan in deze maatcylinder??Direct roept iemand: ?zes uur?.
Ik: ?Hoe heb je dat bepaald??
Student: ?Door de hoeveelheid water in de cylinder (300ml) te delen door de snelheid (50 ml)?.
?Prima? zeg ik. ?Zie je hoe eenvoudig je wetenschappelijk de ouderdom van iets kunt bepalen. Iedere methode van dateren die wetenschappers gebruiken werken op deze manier. Het gaat steeds om het meten van iets waarvan de aanwezige hoeveelheid gedurende de tijd veranderd?.
Men ziet de studenten al voor zich, ze gaan ontspannen onderuitgezakt zitten omdat men nu inziet dat de wetenschap van datering eigenlijk heel simpel is.
?Het probleem is dat de uitkomst van zes uur de verkeerde uitkomst is? roep ik.
De studenten kijken verwart om zich heen.
?Ik heb dit experiment klaar gezet en ik kan jullie mededelen dat het water pas gedurende een uur in dit maatcylinder drupt. Wie kan vertellen wat er is gebeurd?.
Nadat de studenten zich herpakt hebben roept er iemand:
?De kraan heeft op een bepaald moment sneller gestroomd?.
?Wellicht? zeg ik.
?De cylinder stond op 250 milliliter toen u begon?, roept een ander.
?Wellicht, maar kunnen jullie zien wat hier verkeerd is gegaan?, vraag ik weer. ?Je ziet dat jullie om een leeftijd te bepalen uitgaan van verschillende vooronderstellingen over het verleden. Zo gingen jullie ervan uit dat de snelheid altijd 50 milliliter per uur is geweest. Jullie gingen ervan uit dat de cylinder leeg was toen het druppelen begon. Gebaseerd op deze vooronderstellingen kwamen jullie tot de uitkomst van zes uur?.
De studenten knikken.
?Jullie waren ook nog eens volledig tevreden met jullie antwoord?.
De studenten knikken wederom met hun hoofd en zijn muisstil.
?Toen ik jullie het juiste antwoord vertelde, zagen jullie wat er toen gebeurde? Jullie veranderden snel jullie vooronderstellingen over het verleden om zodoende deze vooronderstellingen in te passen in de leeftijd die ik jullie mededeelde?.
Iedere wetenschapper moet altijd eerst vooronderstellingen hebben over het verleden voordat een leeftijd kan worden berekend. Als de resultaten overeenkomen met de vooronderstellingen is de wetenschapper tevreden. Echter als de uitkomst niet overeenkomt met de vooronderstellingen dan veranderd men de vooronderstellingen gewoon, aangepast aan de uitkomst.
Het maakt niet uit of een gecalculeerde leeftijd te jong of te oud is. Er zijn altijd vele vooronderstellingen die een wetenschapper kan maken zodat de uitkomst altijd past binnen het denkwerk van de wetenschapper.
Opeens gaan de lichten aan in het lokaal. Mijn publiek heeft in een notendop gezien hoe leeftijdbepaling werkt.[1] Wetenschappelijk dateren is geen manier van meten, maar een manier van denken.
Referenties en aantekeningen
