Infecties, prionen en evolutie

Enkele recente artikelen over infectieziekten en evolutie die veel aandacht hebben gekregen zorgden onlangs voor een hausse aan vragen over dit onderwerp.
Een van die berichten is een nogal pijnlijk bericht over het opduiken van tuberculose in de Verenigde Staten met een extreme vorm van meervoudige resistentie tegen antibiotica.^[1]
De TB werd gevonden bij een 19 jarige Peruaan die Engels wilde gaan studeren maar uiteindelijk enkel bezig was om voor zijn leven te vechten. Een dergelijke extreme vorm van resistentie is zeer zeldzaam. Er zijn wereldwijd slechts enkele gevallen van bekend, maar over het algemeen neemt meervoudige resistentie bij TB voor geneesmiddelen toe. Dit leidt tot grote bezorgdheid bij gezondheidsorganisaties.
Slechts 1 op 10, die drager is van deze verraderlijke ziekte krijgt te maken met een actieve infectie. Maar tegelijkertijd moet beseft worden dat er 2 miljard mensen (een derde van de wereldbevolking) rondlopen die zijn besmet met de TB-bacil. Op dit moment sterven er jaarlijks meer dan 1,5 miljoen mensen aan TB. Een zware en toenemende last die vooral de arme(re) landen treft. Veel van de sterfgevallen zijn te wijten aan een falend of beschadigd immuunsysteem als gevolg van AIDS (een andere ziekte die de armen hard raakt).

Zodra er weer berichten opduiken over bacteri?n en virussen die ‘geevolueerd’ zijn en een medicijnresistentie hebben ontwikkeld, proberen antichristelijke websites en evolutionisten dit te gebruiken als bewijs voor evolutie van ‘spons-tot-ons’. Er is echter niemand die ontkent dat natuurlijke selectie en mutaties daadwerkelijk bestaan. En evenmin dat levende wezens zich kunnen aanpassen aan hun nieuwe omgeving door middel van natuurlijk selectie. Voor een verhelderende discussie hierover verwijzen we graag naar de volgende (Engelstalige) artikelen, Muddy waters: clarifying the confusion about natural selection^[2] en The evolution train’s a-comin’ (sorry, a-goin’-in the wrong direction)

Een bacteriepopulatie die zich aanpast aan een milieu dat elementen bevat die normaliter dodelijk voor hen zouden zijn, is op zichzelf niets anders dan een populatie honden die zich aanpast aan een koude winter door een dikkere vacht te krijgen, in vergelijking met hun voorouders. In beide gevallen gaat het om de vraag of dit bewijs is voor de aard van veranderingen die nodig zijn om microbes te veranderen in mensen, over de loop van miljoenen jaren? Het antwoord is, mits welbeschouwd, een overduidelijk NEE, zoals in eerder genoemde artikelen duidelijk uiteen wordt gezet. Voor een verder bespreking van resistentie in bacteri?n, zie Superbugs not super after all. Vergelijkbare informatie over virussen is te lezen in het artikel Has AIDS evolved?

Hoe zit het met prionen?

Als het om infectieziekteverwekkers gaat is er echter een nieuwe ster aan het firmament verschenen, een waarbij, zo wordt verondersteld, eveneens ‘evolutie in actie’ te zien is. Er zijn infectieziektes die niet het gevolg zijn van bacteri?n of virussen maar het resultaat van een pas ontdekte ziekteverwekker, een ‘prion’ genaamd. Deze ziektes die tot voorheen in mysteri?n waren gehuld als het om hun oorzaak ging zijn onder andere:

• Boviene spongiforme encefalopathie (BSE of ‘gekke koeienziekte’)
• Ziekte van Creutzfeld-Jacob (een hersenziekte vergelijkbaar met BSE, maar dan bij mensen)
• Scrapie of schuurziekte (een ziekte aan het centrale zenuwstelsel bij schapen)
• “